Neurorehabilitacja po udarze mózgu oraz w stwardnieniu rozsianym.
Neurorehabilitacja zaczyna się w mózgu
Neurorehabilitacja recoveriX to połączenie osi mózg–komputer (BCI), który zaczyna terapię tam, gdzie doszło do uszkodzenia czyli w mózgu. RecoveriX łączy siedem znanych terapii zalecanych dla pacjentów po udarze przez m.in. American Stroke Association i Canadian Stroke Association. Dodatkowo integruje zadania poznawcze z ćwiczeniami ruchowymi, co sprawia, że terapia ta przynosi korzyści zarówno pacjentom po udarze, jak i osobom z SM. To unikalne podejście terapeutyczne stymuluje neuroplastyczność mózgu, umożliwiając tworzenie nowych połączeń i ponowną naukę utraconych funkcji ruchowych.
Elementy terapii recoveriX
Wyobrażenia ruchowe to technika poznawcza, w której pacjent wyobraża sobie ruch ręki, stopy lub innej części ciała – bez faktycznego wykonywania tego ruchu. Plastyczność mózgu zostaje wzmocniona, poprzez wyobrażenie ruchu który aktywuje odpowiednie regiony mózgu. W przeciwieństwie do tradycyjnej fizjoterapii, recoveriX zapewnia, że rzeczywiste ruchy są wykonywane tylko wtedy, gdy występuje jednoczesne wyobrażenie ruchu. To podejście sprzyja mechanizmowi uczenia się zgodnie z zasadą Hebba („neurony, które aktywują się razem, łączą się”), co znacząco zwiększa skuteczność terapii.
- TERAPIA NEURONÓW LUSTRZANYCH
Neurony lustrzane aktywują się, gdy obserwujemy u innych te same ruchy, które sami potrafimy wykonać. Gdy system recoveriX wykryje w sygnałach EEG pacjenta wyobrażenie ruchu (np. prawej dłoni), wówczas wirtualny awatar na ekranie natychmiast odtwarza odpowiedni ruch. To wizualne sprzężenie zwrotne przypomina mechanizm klasycznej terapii z użyciem neuronów lustrzanych i wzmacnia proces uczenia motorycznego w mózgu.
- TERAPIA WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI
W tej metodzie pacjent podąża za instrukcjami awatara, naśladując pokazywane i wypowiadane przez niego ruchy. Awatar wykonuje te same ruchy, które pacjent sobie wyobraża – co zwiększa motywację i zaangażowanie. To podejście jest intuicyjne i proste, dzięki czemu pacjenci mogą aktywnie uczestniczyć w terapii już od pierwszej sesji.
recoveriX zachęca pacjenta do wyobrażania sobie ruchów po obu stronach ciała – np. dotkniętej chorobą prawej stopy oraz zdrowej lewej dłoni. Ten sposób pracy ma na celu aktywację obu półkul mózgu, co poprawia koordynację i wspiera rozwój zdolności motorycznych – zarówno precyzyjnych, jak i siłowych – po stronie osłabionej.
- TERAPIA WYMUSZONEGO UŻYCIA (CIMT):
Podczas terapii recoveriX sprawna kończyna zostaje ograniczona, aby stymulować funkcjonowanie strony osłabionej. Pacjent wielokrotnie wyobraża sobie ruchy zarówno zdrowej, jak i dotkniętej chorobą strony. Ta metoda wspiera koordynację półkul mózgowych, może pomóc zmniejszyć spastyczność oraz normalizacje regulacji temperatury kończyn.
Poprzez wyobrażenie ruchu, pacjent kontroluje awatara i może zainicjować rzeczywisty ruch za pomocą elektrostymulacji. Jeśli zadanie zostanie wykonane poprawnie, ręka lub stopa unosi się, a pacjent dotyka wirtualnej piłki. Powtarzalność aktywacji tych ruchów tworzy nowe połączenia neuronalne w zdrowych obszarach mózgu, które stopniowo przejmują kontrolę nad funkcją mięśni.
- FUNKCJONALNA STYMULACJA ELEKTRYCZNA (FES):
W terapii FES elektrody stymulują mięśnie odpowiedzialne za zgięcie grzbietowe dłoni i stopy. Gdy system recoveriX rozpozna prawidłowy wzorzec wyobrażonego ruchu, następuje natychmiastowa, rzeczywista stymulacja mięśni – co prowadzi do faktycznego ruchu dłoni lub stopy. Taki sposób działania wspiera proces uczenia się nowych ścieżek ruchowych przez mózg, zwiększa motywację pacjenta do odzyskania lub poprawy sprawności ruchowej.
Efekty terapii recoveriX
- Kombinacja treningu psychofizycznego może przynieść szereg pozytywnych zmian, w tym:
- Poprawa ruchomości czynnej i biernej
- Poprawa wzorca chodu
- Zmniejszenie spastyczności
- Poprawa czucia i wrażliwości
- Poprawa pamięci
- Redukcja bólu
- Redukcja drżenia
- Lepsza koncentracja
- Poprawa mowy
- Lepsza kontrola pęcherza
- Poprawa zdolności motorycznych – zarówno precyzyjnych (mała motoryka), jak i siłowych (duża motoryka)
Dowody kliniczne:
- Poprawa funkcji kończyn górnych po udarze
Skuteczność terapii recoveriX dla kończyn górnych została potwierdzona w badaniu pacjentów po ostrej fazie udaru. Po zakończeniu terapii pacjenci
lepiej poruszali kończynami górnymi. Zakres poprawy zależał od stopnia uszkodzenia neurologicznego, ale
we wszystkich przypadkach przekraczał klinicznie istotną różnicę (MCID – Minimal Clinically Important Difference).
Co ważne – terapia recoveriX jest skuteczna
nawet 10, 20 czy 30 lat po udarze.
- Poprawa funkcji kończyn dolnych po udarze
Skuteczność terapii recoveriX dla kończyn dolnych została potwierdzona w badaniu z udziałem pacjentów po ostrej fazie udaru mózgu. Pacjenci poddani terapii recoveriX w teście 10 minutowego chodu osiągnęli średni wzrost prędkości chodu o
0,19 m/s. Dla porównania, najlepsza spośród dostępnych metod alternatywnych – trening chodu z wykorzystaniem robotów do reedukacji chodu z end efektorem – w teście 10 minutowym chodu pozwoliła jedynie na poprawę na poziomie
0,11 m/s.

Co istotne, terapia recoveriX jest nie tylko skuteczna, ale również
łatwiejsza do zastosowania – pacjenci pozostają w pozycji siedzącej, dzięki czemu
nie jest wymagane użycie systemu podtrzymywania masy ciała.
- Poprawa funkcji u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym
Skuteczność terapii recoveriX w leczeniu kończyn górnych i dolnych została potwierdzona również w badaniu grupowym z udziałem pacjentów z SM. Osoby uczestniczące w terapii wykazały poprawę w takich obszarach jak:
wstawanie i siadanie, utrzymywanie równowagi, szybkość chodu, dystans marszu, poziom spastyczności, a także w subiektywnym odczuciu wpływu choroby na codzienne funkcjonowanie oraz poziomie zmęczenia.

Szczególnie interesujący jest fakt, że recoveriX zmniejsza uczucie zmęczenia – co ma ogromne znaczenie kliniczne, ponieważ w przypadku SM brakuje innych skutecznych terapii ukierunkowanych na ten objaw.